منظور از مقوي کردن غذاي کودک اين است که انرژي کودک بيشتر شود . بخصوص کودکاني که دچار اختلال رشد شده اند بايد انرژي بيشتري به بدنشان برسد . براي اينکه انرژي غذاي کودک بيشتر شود بر اساس سن کودک در هر زمان مي توان به غذاي او موادي اضافه نمود. منظور از مغذي کردن ، اضافه نمودن موادي است که علاوه بر انرژي ، پروتئين ، ويتامينها و املاح غذايي کودک را بيشتر مي کند. شير مادرغذاي منحصربه فرد وايده آل براي کودک در شش ماه اول زندگي است. از لحظه تولد تا پايان 6 ماهگي شير مادر به تنهايي تمام نيازهاي غذايي شير خوار را تا مين مي کند واز 15 روزگي به بعد بايد علاوه بر شير مادر روزانه قطره مولتي ويتامين به کودک داد. در اين مدت کودک به آب ،آب قند و هيچ چيز ديگري بجز شير مادر احتياج ندارد.
شیرخوارانی که شیر مادر می خورند، از هر نظری در وضعیت بهتری نسبت به شیرخوارانی هستند که با شیرخشک تغذیه می شوند. حتی در مورد ابتلا به آلرژی یا بیماری های مختلف از جمله اسهال و استفراغ این بچه ها در مصونیت بهتری قرار دارند. شاید یک کودک شیرخشکی هم به نظر شاداب برسد، اما وقتی او را با یک کودک هم وزن و همسال خود که با شیر مادرش تغذیه می شود مقایسه کنیم در می یابیم با هم متفاوتند. یک تفاوت ساده در این است که کودک اول فقط یک مزه را می شناسد، آن هم شیرخشکی است که می خورد. اما کودکی که شیر مادر می خورد با تنوعی از مزه ها که مادر در غذاهای خود می خورد آشناست. بنابراین این کودک به راحتی بعد از شش ماهگی غذای جامد را شروع می کند و خوب غذا می خورد.
بهترین زمان شروع تغذیه تکمیلی نوزاد، زمانی است که کودک به خوردن غذای سر سفره علاقه نشان می دهد و بهترین زمان از 4 تا 6 ماهگی است. کودک دهان را به حالت جویدن تکان می دهد و حرکت زبانش تغییر می کند و در سن شش ماهگی دست دراز کرده و تمایل دارد که غذای والدین را بگیرد. دلیل شروع غذای کمکی این است که از سن 6 تا 9 ماهگی کودک به منابع آهن احتیاج دارد و از سن 8 تا 9 ماهگی شیر مادر دیگر انرژی مورد نیاز کودک را تأمین نمی کند. اگر در فاصله 9 تا 12 ماهگی غذای جامد را شروع نکنید، در آینده کودک دچار مشکلات زیادی در زمینه قبول غذاهای جامد خواهد شد و اگر کمتر از 3 ماهگی به کودک غذای جامد بدهیم، خصوصاً اگر سابقه آلرژی در خانواده باشد، احتمال ایجاد آلرژی غذایی در کودک بسیار زیاد می شود. کارشناسان توصیه میکنند انتخاب غذا برای کودک یک ساله باید زیر نظر پزشک متخصص و مشاور تغذیه کودک صورت بگیرد و شامل تخم مرغ، حبوبات، سبزیجات برگ سبز، هویج، مرکبات و شیر میشود. کارشناسان و متخصصان تغذیه توصیه میکنند در برنامه غذایی کودک یک ساله، سه وعده غذای کامل و دو میان وعده جای داده شود. در این برنامه غذایی شیر همچنان اهمیت دارد ولی هر چه کودک بزرگتر میشود از اهمیت شیر کاسته شده و غذا جایگاه مهمتری پیدا میکند.
در اینجا به بیان برخی از مفیدترین مواد غذایی برای کودکان و نوزادان خواهیم پرداخت :
بين اضافه کردن مواد غذايي مختلف حدود 7- 5 روز فاصله لازم است . زيرا شيرخوار بايد به يک نوع غذا عادت کند و بعد غذاي جديد اضافه شود . اضافه کردن يک به يک مواد سبب مي شود اگر ناسازگاري به يک ماده غذايي داشته باشد شناخته شود همچنين دستگاه گوارش کودک فرصت پيدا مي کند تا به غذا عادت کند . ابتدا بايد غذا رقيق باشد مثلا غلظت آن کمي بيشتر از شير مادر باشد سپس به تدريج بر غلظت آن افزوده شود . سفت کردن تدريجي غذا سبب ياد گرفتن عمل جويدن مي شود.
لعاب برنج : بهتراست غذای کودک را با لعاب برنج شروع کنید. مزیت برنج این است که خیلی کم حساسیت زاست و تقریباً نشاسته خالص است، از این رو معده کودک براحتی آنرا هضم می کند. برای اولین بار، نیم تا یک ساعت پس از شیرخوردن، لعاب برنجی تهیه کنید که کمی غلیظ تر از شیر مادر باشد و با قاشق مناسب اندازه دهان کودک یک قاشق لعاب برنج به او بدهید. در روزهای بعد به مرور حجم و غلظت این غذا را اضافه کنید و براساس تمایل کودک به او غذا بدهید.
ماست : منبع غنی کلسیم و پروتئین است که سبب استحکام استخوانها و دندانها میشود. همچنین سبب کاهش باکتریهای مضر دستگاه گوارش میشود. میتوانید همراه ماست کمچرب برای کودک خود تکههای میوه را با آن مخلوط نمایید و به عنوان میانوعده برای کودکتان سرو کنید.
سبزیجات : سبزيجات منابع غني از ويتامينها هستند. استفاده از سبزيجات برگ سبز مثل اسفناج ، جعفري ، شبت و گشنيز و يا هر نوع سبزي ديگري که در دسترس است در داخل سوپ و ساير غذاهايي که به کودک داده مي شود ويتامينها و برخي از املاح مورد نياز براي رشد کودک مثل آهن را تأمين مي کند.
موز : موز یک ماده غذایی فوق العاده و منبع بسیار خوبی از کربوهیدراتهاست که به عنوان یک غذا برای کودک یک ساله برای میان وعده بسیار مناسب است. شما میتوانید تکههای کوچک موز را به اندازه بند انگشت خرد کرده و به عنوان میان وعده به کودک نوپای خود بدهید.
میوه و مرکبات : مرکبات سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدان میباشند. این مهم است که تغذیه کودکان با مرکبات را در مقادیر کم شروع کنید. شما میتوانید این میوهها را به قطعات کوچک برش داده و به عنوان غذا برای کودک یک ساله خود در نظر بگیرید. در مورد میوههایی که هسته دارند، ابتدا هسته را خارج کرده و بعد از نرم و له کردن، میوه را به کودک بدهید.
منبع و ماخذ : pasokhbartar.com